Teknolojinin ve Dijital Dönüşümün Sektörümüze Etkileri ve Gelecek Vizyonu
“Software Is Eating the World” / “Yazılım Dünyayı Yiyor”
Dünyanın en büyük yatırım şirketlerinden Andreessen Horowitz‘in kurucularından Mark Andreessen’in 2011 yılında Wall Street Journal‘da ve şirket blogunda yayınladığı makalede geçmişti bu tabir.
Mark Andreessen bu makalesinde, “Bugün dünyanın en büyük kitap şirketi aslında bir yazılım şirketi olan Amazon.com; dünyanın en büyük video şirketi Netflix.” demiş ve örneklerini sıralamaya devam etmişti. Ve geçen sürede bu tespitin ne kadar doğru olduğunu da yaşayarak görmüş olduk ve pek çok sektörde yeni yazılım şirketleri sektörleri dönüştürmeyi ve domine etmeyi başardılar.
Örneğin Uber, Lyft gibi uygulamalar taşımacılık sektörünü değiştirdi. Ülkemizde her ne kadar yasal mevzuata takılmış olsa da dünyanın önde gelen ülkelerinde seyahat hizmetlerinin büyük bölümü bu gibi şirketler aracılığıyla gerçekleşiyor artık. Airbnb ise konaklama sektörünü tamamen değiştirdi. Bu değişim öyle çarpıcıydı ki bu internet şirketinin büyümesi aynı sektörde hizmet veren geleneksel konaklama şirketlerinin dönemsel olarak hep birkaç katı oranında gerçekleşiyordu. Ve bu büyüme sonucunda bugün 1957’de kurulmuş olan dünyanın en büyük geleneksel konaklama zinciri Hyatt Hotels Corporation’ın anlık piyasa değeri 5 milyar Dolar civarlarında iken rakibi 2008 kuruluşlu Airbnb’nin piyasa değeri 30 milyar Dolar üzeri olarak hesaplanıyor. Üstelik 220’den fazla ülkede 7 milyondan fazla noktada konaklama hizmeti sunan bu şirket bu mülklere sahip olmadan bunu yapabiliyor. Peki bu dönüşüm üretim odaklı bir sektör olan aksesuar sektörüne uğramış mıydı ve bizi bu alanda gelecekte daha neler bekliyor olabilirdi? Bu yazımızda kısaca buna değineceğiz.
Salih Toka’nın web sitesi çalışmalarına ilk olarak 2001 yılında başlamıştık ve o dönem çok az firma internette bir web sitesine sahipti. 2004 yılında ise bu çalışmalarımızı salihtoka.com domaini altında daha profesyonel hale getirmiştik. Uzun yıllar boyunca arama motoru google’da “toka” yazıldığında ve diğer pek çok ilgili aramada ilk sırada çıkmamıza karşılık aldığımız internet sitesi trafiğinin bugüne kıyasla göreceli olarak düşük olduğunu söyleyebiliriz. Çünkü dünyada internet bu kadar gelişmiş durumda değil iken ülkemizde bu alandaki ilerlemeleri biraz daha geriden takip ediyorduk. 2005-2006 yıllarında basit de olsa bir online sipariş sistemi hazırlamıştık ancak buradan da bir sipariş alamıyorduk. Çünkü biz online siparişe hazır olsak da kullanıcılar buna hazır değildi henüz.
Gelmiş olduğumuz 2020 yılında ise artık teknoloji pek çok şeyi değiştirmiş durumda. Ve bu değişiklikler sektörümüzü de oldukça etkiledi diyebiliriz. Öncelikle internet/mobil alanında yaşanan gelişmelerden ve firmaların değişen müşterilerine ulaşma şekillerinden bahsedebiliriz. Bugün hemen her firma bir web sitesine sahip ve web sitesi olmayan da facebook, instagram gibi sosyal medya hesapları üzerinden müşterileri ile iletişim kuruyor. Sadece bununla da sınırlı değil, bunlara alternatif ya da bunlara ilave olarak bazı firmalar WhatsApp’ı etkin kullanmayı tercih ediyor ve sık durum güncellemeleri ile bağlantıda olduğu kişilere yeni ürünlerini, duyurularını kolayca ulaştırabiliyor.
Şu an internette sadece kurumsal web siteleri değil teksil ve çanta aksesuarları ve malzemeleri alanında hizmet veren birden fazla başarılı e-ticaret sitesi de bulunuyor ve bilebildiğimiz kadarıyla oldukça güzel trafik ve siparişler alıyorlar. Üstelik bizim gibi firmalar toptan ağırlıklı olarak hizmet verirken e-ticaret sistemini kurgulayabilmiş bu girişimler son kullanıcıya da daha rahat hizmet verebiliyor durumdalar. Bu siteler özellikle “kendin yap” trendinin arttığı şu dönemde aksesuar ihtiyacı olan kişilerin vazgeçilmezleri olmuş durumdalar. Hatta bu alandaki başarılı bazı girişimler için şu da söylenebilir: belki mağazaları tam piyasanın ortasında değil ama e-ticaretin sağladığı avantaj ile Türkiye’nin dört bir yanına kolaylıkla hizmet verebiliyorlar. İçinde bulunduğumuz şu dönemde yaşadığımız salgın hadisesi ile birlikte ise artık online alışveriş sadece bir tercih olarak durmuyor, daha da zorunlu bir hal almaya ve öne çıkmaya da devam ediyor. Belki online sipariş sistemleri her firma için aktif durumda değil ancak WhatsApp gibi uygulamalar ile bu iletişim firma-müşteri arasında sağlanmaya devam ediyor.
Bu dönüşüm üstelik sadece satış tarafına değil üretim tarafına da etki etmiş durumda. Elbette gelişen teknolojiler üretim sürecini daha verimli hale getirmeye başlamış olsa da bu konuya da ayrıca bir detaylı bakış atmakta fayda var. Örneğin üretimin ilk aşaması olan modelleme aşamasında eskiden yüksek tutarda lisans ücretleri ödenmiş yazılımlar ile daha zorlu süreçler eşliğinde bir modelleme yapılabilirken artık günümüzde bunu online ve ücretsiz ya da çok makul ücretler ile gerçekleştirebilmek mümkün. Yani şunu söyleyebiliriz ki tasarım da yavaş yavaş basitleşiyor, halka iniyor durumda. Üstelik tasarım aşamasından sonra yine zorlu bir süreç olan ilk numune alma süreci de artık 3d yazıcılar ile daha pratik ve hızlı hale gelebilmiş durumda. Düşük adetteki plastik ürünler için artık kalıp ve döküm aşamaları yerine sadece bu yazıcılar ile ürün almak mümkün.
Bu dönüşüme moda dünyası da ayak uydurmaya ve ürünlerine yenilikler getirmeye çalışıyor. Örneğin ünlü moda markası Louis Vuitton led ekranlı ve hologramlı modellerini geçtiğimiz yıllarda tanıttı. Dünya üzerinde pek çok çanta markası ise usb bağlantılı, telefon vb. ürünlerinizi şarj edebilmenize imkan sağlayan çantalar sunuyor. FYB London markası ise dünyanın en akıllı el çantalarını ürettiği iddiasında. Markanın çantasında kablosuz şarj, bluetooth bağlantı ve uygulama ile erişim ve de biyometrik güvenlik araçları bulunuyor. Üstelik marka ürününü teknoloji ile buluştururken şık klasik çizgiden de ödün vermeden bunu yapmış durumda. Nano teknoloji ürünü kumaşlar, internete erişimi olan akıllı IoT ürünleri, sanal gerçeklik (VR) ile ürünleri oturduğunuz yerde kombinleyebilmeniz/üzerinizde görebilmeniz ve daha niceleri…
Sonuç olarak; şunu rahatlıkla belirtebiliriz ki teknolojik/dijital bu dönüşüm süreci sektörümüze de uğramış durumda ve bu süreç her geçen yıl hızlanarak artıyor. Belki bundan 5 sene sonra bizim gibi sanayi ağırlıklı ve toptan hizmet veren firmalar bile e-ticaret sistemi olmadığında bunun eksikliğini ciddi oranda hissedecek ve bu dönüşüm sürecinde geride kalmaya başlamış olacak. Belki 3d modellemenin ve yazıcıların yaygınlaşması ile birlikte artık toplu üretimlerin yerini yavaş yavaş daha kişiye özel, seçeneği bol düşük adetli üretimler almış olacak. Bizim gibi firmalar artık kendilerine çanta, tekstil gibi sektörleri ana sektörler olarak belirlemek yerine daha fazla aksesuar/tasarım şirketi demeye başlayacaklar ve hizmet alanlarını çok daha fazla genişletir hale gelecekler. İnternetin getirdiği avantaj ile birlikte sadece yurdun dört bir yanında değil, tüm dünyaya daha rahat hizmet verilebilir hale gelinecek ve yurtdışı satışların payı çok daha fazla yer tutuyor hale gelecek.
Teknolojik gelişmeler, trendler ve tüketici talepleri bu yolculuktaki en büyük katalizörler olacak ve bu dönüşümü yaşayarak göreceğiz. Biz Salih Toka’da bu dönüşüme olduğunca ayak uydurmaya çalışıyoruz ve umarız bunu en iyi şekilde başararak müşterilerimize elimizden gelen en iyi hizmeti vermeye devam edebiliriz.
Görseller: * https://www.dezeen.com * https://fyblondon.com